เลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างไร ให้จ้ำม่ำ น้ำหนักตัวเพิ่มในทารกแรกเกิด - 4 เดือน
ให้ลูกกินนมแม่แต่ลูกกลับตัวเล็ก ไม่จ้ำม่ำ นับเป็นปัญหาหนักใจของคุณแม่หลายๆ ท่าน และพลอยแต่จะทำให้กังวลไปอีกสารพัด ว่า “อาจเป็นเพราะนมแม่มีสารอาหารไม่เพียงพอหรือเปล่า” หรือ “เป็นเพราะให้ลูกกินนมแม่น้อยเกินไป” จนคุณแม่หลายๆ ท่านที่ตั้งใจให้ลูกกินนมแม่จนถึงอายุ 6-12 เดือน หรือมากกว่านี้ อยากจะเปลี่ยนมาให้ลูกกินนมเสริมดูบ้าง เผื่อจะทำให้ลูกจ้ำม่ำ น้ำหนักตัวเพิ่มเหมือนลูกคนอื่น! ถ้าหากคุณเป็นคุณแม่ที่กำลังคิดแบบนี้ล่ะก็ หยุดไว้ก่อนเลยค่ะ เพราะการที่คิดจะให้ลูกกินนมเสริมแทนนมแม่ สำหรับคุณแม่ที่มีนมให้ลูกกินปกติ ไม่ได้มีปัญหาเรื่องน้ำนมน้อย นี่…อาจจะเป็นวิธีที่ผิดก็ได้
เพราะการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ก็สามารถทำให้ลูกน้อยมีน้ำหนักเพิ่มขึ้นตามเกณฑ์ได้ หากคุณแม่รู้เทคนิคเหล่านี้
น้ำหนักเกณฑ์มาตรฐานของทารก
ก่อนอื่นคุณแม่ต้องรู้ก่อนว่า การเปรียบเทียบน้ำหนักลูกของตนเองกับลูกคนอื่นไม่ใช่สิ่งที่ถูกต้อง เพราะเด็กแต่ละคนจะมีน้ำหนักตัวเป็นเกณฑ์มาตรฐานของตัวเอง ฉะนั้น หากลูกของคุณมีน้ำหนักตัวไม่เท่ากับลูกของคนอื่น แต่เป็นไปตามด้านล่างนี้ จะถือว่าสมบูรณ์ ไม่ได้มีน้ำหนักผิดปกติแต่อย่างใด
- เด็กทารกแรกเกิด - 7 วันแรก จะมีน้ำหนักตัวลดลงได้ 10 % ของน้ำหนักแรกคลอด
- เมื่อทารก อายุ 2 สัปดาห์ จะมีน้ำหนักตัวเพิ่มขึ้น เท่ากับน้ำหนักตัวตอนแรกเกิด
- เมื่อลูกอายุครบ 5 เดือน น้ำหนักจะเป็น 2 เท่า ของน้ำหนักตอนแรกเกิด
- เมื่อลูกอายุครบ 1 ขวบปี น้ำหนักจะเป็น 3 เท่า ของแรกเกิด
- เมื่อลูกอายุครบ 2 ขวบปี น้ำหนักจะเป็น 4 เท่า ของแรกเกิด
วิธีเพิ่มน้ำหนักให้ทารกแรกเกิด – 4 เดือน
สำหรับคุณแม่ที่เลี้ยงลูกด้วยนมแม่ แต่ลูกตัวเล็ก อยากจะเพิ่มน้ำหนักตัวให้ลูกจ้ำม่ำขึ้น มาดูสาเหตุที่เป็นปัจจัยสำคัญ ทำให้ทารกแรกเกิด – 4 เดือน กินนมเท่าไหร่ก็ไม่อ้วนกันก่อนเลย
1. ทารกกินนมแม่ส่วนหน้ามากเกินไป
นมแม่แบ่งออกเป็น 2 ส่วนด้วยกันนั่นก็คือนมแม่ส่วนหน้าและนมแม่ส่วนหลัง ซึ่งนมแม่ทั้งสองส่วนนี้มีความแตกต่างกันอย่างสิ้นเชิง
นมแม่ส่วนหน้า(Foremilk)
- นมจะค่อนข้างใส เนื่องจากมีน้ำเป็นส่วนประกอบถึง 80% และเนื่องจากนมแม่ส่วนหน้านี้มีน้ำเป็นส่วนประกอบถึง 80% จึงไม่ต้องป้อนน้ำลูกก่อนอายุ 6 เดือนนั้นเอง
- มีแลคโตสซึ่งช่วยกระตุ้นการขับถ่ายให้ทารกขับสารสีเหลืองออกจากร่างกาย ป้องกันภาวะตัวเหลืองหลังคลอด
- ลักษณะอุจจาระจะเป็นแบบกระปริบกระปอยและมีฟอง
- มีวิตามินแร่ธาตุธาตุเหล็กที่เพียงพอต่อความต้องการของลูกน้อย
- ให้พลังงานจากน้ำตาลแลคโตส จึงไม่ต้องป้อนข้าวก่อนอายุ 6 เดือน
- เป็นภูมิคุ้มกันให้แก่ลูกน้อย เปรียบเสมือนวัคซีนหยดแรกที่ช่วยเพิ่มภูมิคุ้มกันให้แก่ร่างกายของลูกน้อย
นมแม่ส่วนหลัง(Hindmilk)
- ลักษณะนมแม่จะเป็นสีขาวข้นขุ่น หรือเป็นก้อนไขมัน เมื่อนำไปแช่แข็งจะพบลักษณะเป็นดอกดวงขาวๆ ไม่ผิดปกติอะไรสามารถรับประทานได้
- นมแม่ส่วนหลังเป็นตัวชูโรงในเรื่องของการเพิ่มน้ำหนักตัวของลูกน้อย เนื่องจากว่ามีโปรตีนและไขมันปริมาณมาก ซึ่งนมแม่ส่วนหลังนี้ จะช่วยเพิ่มน้ำหนักตัวของลูกน้อย
- เป็นไขมันดีหลายชนิดที่สำคัญ คือ มีคอเลสเตอรอลที่สร้างเส้นใยสมองที่ไม่มีนมผงชนิดใดสามารถเลียนแบบนมแม่ได้
- ลักษณะอุจจาระเป็นสีเหลือง เหลืองข้น เป็นเม็ดๆ เหมือนเม็ดมะเขือ
ให้สังเกตการขับถ่ายของลูก ถ้าลูกอายุเกิน 1 เดือนแล้ว แต่ยังขับถ่ายบ่อย ลูกอึกะปริบกะปรอย มีฟอง น้ำหนักไม่ขึ้น แสดงว่าลูกอาจได้รับนมแม่ส่วนหน้ามากเกินไป ดังนั้น ให้คุณแม่นักปั๊ม ปั๊มนมให้เกลี้ยงเต้าทุก 2-3 ชั่วโมง นมส่วนหลังจะขยับมาทางด้านหน้ามากขึ้น ให้ลูกกินนมแม่ส่วนหลัง ส่วนนมส่วนหน้าที่่ปั๊มออกมาก่อน ให้สต็อกเก็บเอาไว้ให้ลูกกินทีหลัง แต่สำหรับคุณแม่ที่ให้ลูกกินนมจากเต้า แนะนำให้คุณแม่บีบน้ำนมส่วนหน้าออกก่อนประมาณ 5 นาที แล้วค่อยเอาลูกเข้าเต้า ดูดให้เกลี้ยงเต้าทีละข้าง เท่านี้น้ำหนักตัวของลูกน้อยก็จะค่อยเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ เองค่ะ
2. การแพ้อาหารผ่านนมแม่
ถ้าคุณแม่ปรับให้ลูกกินนมส่วนหลังแล้ว แต่น้ำหนักยังไม่ขึ้น ให้คำนึงถึงการแพ้อาหารผ่านนมแม่ โดยสังเกตอาการของลูกเพิ่มเติม เช่น เด็กบางคนอาจมีผื่นขึ้นที่บริเวณใบหน้า ตามข้อพับ หายใจครืดคราด ถ้ามีอาการเหล่านี้ คุณแม่อาจเริ่มจากการงดอาหารที่เสี่ยงทำให้ลูกเกิดอาการแพ้ เช่น นมวัว, ไข่,ถั่ว,อาหารทะเล ฯลฯ ทีละอย่างก่อน อย่างละประมาณ 2 สัปดาห์ ถ้าลูกอาการดีขึ้น แสดงว่าลูกแพ้อาหารผ่านนมแม่ ให้คุณแม่พาลูกไปพบกุมารแพทย์เพื่อหาว่ามีอาหารประเภทใดบ้างที่ทำให้ลูกแพ้อาหารผ่านนมแม่
3. สังเกตว่าลูกมีอาการหลับๆ ดูดๆ ไหม
หากลูกมีอาการดูดๆ หลับๆ เวลาเข้าเต้า ให้คุณแม่ปลุกลูกบ่อยๆ โดยไม่จำเป็นต้องหอตัวลูกเวลาให้นม ไม่เช่นนั้น เขาอาจจะรู้สึกสบาย จนดูดไปหลับไปและทานนมไม่พอได้
บทความที่เกี่ยวข้อง