ความท้าทายอย่างหนึ่งของการเป็นคุณแม่มือใหม่ก็คือ การไม่รู้! ไม่รู้ว่าลูกเป็นอะไร อาการเหล่านี้เรียกว่าอะไร ดังนั้น เมื่อลูกมีอาการแปลกๆ ที่คุณแม่ไม่คุ้นเคย ไม่ว่าจะเล็กน้อย สิ่งที่คุณแม่มือใหม่มักจะทำก็คือพาลูกไปโรงพยาบาล ซึ่งในบางครั้ง อาการแปลกๆ บางอย่างที่คุณแม่กำลังตื่นตระหนก อาจเป็นอาการปกติในเด็กทารกแรกเกิดทั่วๆ ไปก็ได้ ไปโรงพยาบาลก็มีแต่จะเสียเวลา ฉะนั้น มาดูกันก่อนดีกว่า ว่าอาการปกติในเด็กแรกเกิดที่คุณแม่มือใหม่จะต้องเจอมีอะไรบ้าง จะได้เตรียมตัวรับมือได้ถูก   

1. อาการแหวะนม

เป็นอาการที่พบได้ในเด็กแรกเกิดทั่วไป ลักษณะของอาการแหวะนมคือ นมที่ออกมาจะมีลักษณะเป็นลิ่ม ลูกไม่ได้ร้องไห้งอแงหรือมีอาการผิดปกติอย่างอื่นร่วมด้วย ซึ่งการแหวะนมนั้น เกิดจากหูรูดกระเพาะอาหารของทารกยังทำงานได้ไม่ดีพอ ทำให้นมไหลย้อนกลับออกมาในปาก ดังนั้น หลังจากเด็กทารกกินนมเข้าไปทุกครั้ง คุณพ่อคุณแม่ควรจับลูกเรอ จะทำให้ลูกแหวะนมน้อยลง โดยหลังจากลูกอายุ 4 เดือนจะหายไปได้เอง

2. อาการสะอึก

อาการสะอึกเกิดขึ้นได้ในเด็กแรกเกิดทั่วไป สาเหตุเกิดจากการขยายตัวของกระเพราะอาหารหลังเด็กกินนมเข้าไป ไปดันกระบังลม ทำให้กระบังลมเกิดการหดตัว จนเกิดอาการสะอึก วิธีแก้ไขคือให้คุณพ่อคุณแม่จับลูกเรอหลังกินนมทุกครั้ง หรือจับนอนยกหัวสูงประมาณ 30 นาที ก่อนที่จะนอนราบ ซึ่งอาการสะอึกจะหายได้เองเมื่อลูกอายุเข้าสู่วัย 4 เดือน

3. อาการครืดคราดในลำคอเวลากลางคืน

อาการครืดคราดในลำคอเวลากลางคืนมักพบได้ในเด็กทารกทั่วไป สาเหตุเกิดจากหลอดลมของทารกยังไม่แข็งตัว เมื่อเด็กนอนหลับในเวลากลางคืน จึงมีเสียงดังครือคราดในลำคอได้ อาการเหล่านี้จะหายไปได้เองเมื่อลูกอายุ 4 เดือน

4. อาการบิดตัว

อาการบิดตัวเหมือนผู้ใหญ่พบได้ในเด็กทารกแรกเดิกทั่วไป ซึ่งบ่งบอกว่าลูกมีกล้ามเนื้อที่สมบูรณ์ แข็งแรง แต่หากลูกบิดตัวแล้วมีผิวซีดหรือเป็นสีเขียว ต้องรับพาไปพบแพทย์ทันที เพราะอาจมีอาการชักได้

5. อาการกระตุกเวลาหลับ

อาการกระตุกที่แขนหรือขาในขณะที่ทารกกำลังนอนหลับ และอาจมีการกรอกตาร่วมด้วย อาการเหล่านี้เป็นอาการปกติที่เกิดได้ในทารกแรกเกิด แต่หากมีอาการที่ผิดปกตินอกเหนือไปจากนี้ แนะนำให้คุณพ่อคุณแม่ถ่ายคลิปวีดีโอ เพื่อปรึกษากับคุณหมอว่าอาการเหล่านี้ เป็นอาการที่ปกติหรือไม่

6. อาการผิวหนังลอก

พบได้ทั้งในเด็กทารกแรกเกิดที่ครบกำหนดและก่อนกำหนด โดยหลังจากคลอด 48 ชั่วโมง เด็กทารกบางคนอาจมีอาการผิวลอกที่ฝ่ามือ ฝ่าเท้า และที่ลำตัวเป็นขุยๆ ได้ ไม่ต้องกังวล เพราะหลังจากทารกคลอดได้ 1-2 สัปดาห์ อาการเหล่านี้จะหายได้เอง

7. อาการริมฝีปากแห้งและลอกเป็นแผ่น

อาการริมฝีปากแห้งและลอกเป็นแผ่น เกิดจากการดูดนมของทารก หรือที่เรียกว่า Sucking Reflex เลยทำให้ผิวหนังรอบริมฝีปากของทารกลอกเป็นแผ่นได้ วิธีดูแลคือห้ามไปแกะหรือลอกออก จะหายได้เองเมื่ออายุครบ 1 เดือน

8. อาการผิวหนังลายเหมือนร่างแห

เป็นเพราะผิวหนังเด็กค่อนข้างบาง เวลาที่ลูกอึ ฉี่ หรือเวลาที่ผิวโดนอากาศที่ร้อนจัดหรือเย็นจัด จึงทำให้เห็นเส้นเลือดที่อยู่บริเวณผิวหนังได้ชัดเจน อาการเหล่านี้เป็นอาการปกติที่พบได้ในเด็กแรกเกิด

9. ลูกมีปานเขียวที่ก้น

อาการผิวหนังมีสีเขียวเทาหรือสีน้ำเงินดำ ไม่ว่าจะที่ก้น หัวไหล่ หรือที่ต่างๆ ตามลำตัว ศัพท์ทางการแพทย์เรียกว่า Mongolian Spot เกิดจากการมีเมลาโนไซต์กระจายอยู่ในผิวหนัง พบได้ตั้งแต่แรกเกิดถึงอายุ 12 ปี หลังจากนั้นจะค่อยๆ หายไป

10. อาการเขียวคล้ำที่ใบหน้าหรือเลือดออกในตาขาว

จะพบได้ในเด็กทารกที่คลอดทางช่องคลอดหรือมีภาวะคลอดยาก ซึ่งอาการเขียวคล่ำที่ใบหน้าจะค่อยๆ หายไปภายใน 1-2 วัน ส่วนอาการเลือดออกในตาขาวจะหายได้เอง โดยไม่ต้องรักษาหรือทายาแต่อย่างใด

20 อาการปกติในเด็กแรกเกิด โดย หมอปัณฑิตา หมอเด็กภูเก็ต

11. ปานแดงชนิดเรียบ

บริเวณที่เกิดปานแดงชนิดเรียบได้บ่อยจะได้แก่ บริเวณหน้าผาก ผิวหนังบริเวณใต้จมูก และท้ายทอย เมื่อใช้มือกดจะจางไม่นูน หรือ Stork mark เป็นปานแดงที่จะชัดขึ้นเมื่อลูกร้องไห้ แต่จะค่อยๆ หายไปเองเมื่อลูกอายุ 1 ขวบ

12. อาการตัวเหลือง

ภาวะตัวเหลืองในเด็กจะแบ่งเป็น 2 ช่วงอายุ คือ เด็กแรกเกิดหลังคลอดใหม่ๆ อาการตัวเหลืองอาจเกิดได้จากหลายสาเหตุ กรณีนี้คุณแม่ควรพาลูกไปพบแพทย์เพื่อหาสาเหตุและทำการส่องไฟรักษา แต่หากลูกของคุณเป็นทารกที่มีอายุเกิน 1 เดือนไป และกินนมแม่อย่างเดียว แล้วมีอาการตัวเหลือง ให้สังเกตุอาการอื่นรวม หากอุจจาระมีสีเหลืองนวล น้ำหนักขึ้นดี กินนมได้ ถือเป็นอาการปกติทั่วไปที่พบได้ในเด็กที่กินนมแม่ และจะค่อยๆ หายตัวเหลืองได้เองเมื่ออายุเกิน 4 เดือน

13. อาการลูกร้องเวลาถ่ายปัสวะ

หากลูกร้องไห้เวลาง่วงนอน เวลากิน เวลาอึ หรือเวลาฉี่ อย่าเพิ่งตกใจ เพราะเป็นอาการทั่วไปที่เกิดขึ้นได้กับเด็กทารกแรกเกิด แต่อาการเหล่านี้จะหายได้เองเมื่อลูกโตขึ้น แต่ทั้งนี้ ลูกต้องไม่มีอาการปัสวะขัด ฉี่กระปิดกระปอย หรือมีอาการอื่นร่วม

14. อาการนมเป็นเต้าในเด็กแรกเกิด

อาการนมเป็นเต้าในเด็กแรกเกิด หรือศัพท์ทางการแพทย์เรียกว่า Witch milk พบได้ทั้งเด็กเพศชายและเพศหญิง เด็กบางคนมีน้ำนมไหลร่วมด้วย อันนี้คุณพ่อคุณแม่ไม่ต้องตกใจ เพราะจะสามารถหายได้เอง เมื่อลูกมีอายุครบ 6 เดือนขึ้นไป

15. ลูกไม่ถ่ายทุกวัน

สำรับทารกที่กินนมแม่ เนื่องจากนมแม่เป็นสารอาหารที่ย่อยง่าย ดังนั้น บางครั้งจึงไม่เหลือกากใยมาเป็นอุจจาระ การขับถ่ายของเด็กแรกเกิดจึงไม่จำเป็นต้องเกิดขึ้นทุกวัน อาจจะวันเว้นวัน หรือ 2 วันครั้งก็ได้ แต่ต้องขับถ่ายเป็นสีเหลืองปกติ ไม่เป็นมูกหรือแข็งเป็นขี้แพะ และต้องไม่มีอาการอื่นๆ ร่วมด้วย แต่สำหรับทารกที่กินนมผง หากมีอาการไม่ถ่ายนานๆ อุจจาระแข็ง คุณแม่อาจต้องเปลี่ยนนมยีห้อนม เพราะลูกอาจไม่ถูกกับนมยี่ห้อนั้นได้

16. ลูกถ่ายอุจจาระบ่อย

การถ่ายอุจจาระบ่อยในเด็กแรกเกิดที่กินนมแม่พบได้ปกติ ซึ่งลูกอาจจะอุจจาระทุกครั้งหลังกินนมแม่ก็ได้ แต่ควรจะสังเกตอุจจาระร่วมด้วย ต้องเป็นสีเหลืองนวล ต้องไม่เป็นมูก หรือมีเลือดปน การที่เด็กทารกถ่ายบ่อยในเด็กที่กินนมแม่ อาจเกิดจากนมที่เด็กกินเป็นนมส่วนหน้า หรือกินนมที่ไม่เกลี้ยงเต้า แนะนำให้คุณแม่จับลูกเข้าเต้าดูดที่ละข้างจนเกลี้ยงเต้า ไม่ควรสลับเต้าไปมา

17. ลูกมีตุ่มขาวนูนที่หน้า  

อาการตุ่มขาวนูนที่หน้า หรือผื่นมิเลีย (Milia) มีลักษณะเป็นตุ่มเม็ดเล็ก ๆ สีขาวหรือเหลืองขุ่น มักขึ้นบริเวณหน้าผาก จมูก แก้ม และคาง เกิดจากการสะสมของ เคราติน หรือโปรตีนบนชั้นหนังกำพร้ามากเกินปกติ ซึ่งเป็นอาการที่พบเห็นได้ทั่วไป ไม่เป็นอันตราย และจะหลุดหายไปเองเมื่อลูกอายุ 3-4 สัปดาห์ บางรายอาจอยู่นานถึง 3 เดือน

18. ลูกมีตุ่มขาวในปาก

ตุ่มขาวในปาก ที่กลางเพดานปากของทารกแรกเกิด หรือที่เรียกว่า Epithelial pearl เป็นภาวะปรกติของทารกแรกเกิด อาจมีจำนวนมากน้อยต่างกัน ตุ่มเล็ก ๆ นี้ไม่ทำให้ทารกไม่ดูดนมและจะหลุดไปเอง

19. ลิ้นขาวเป็นฝ้า

สาเหตุของอาการลิ้นขาวเป็นฝ้า เกิดจากคราบน้ำนมที่เกาะเป็นคราบอยู่บริเวณโคนลิ้น หรือปลายลิ้น ถือเป็นเรื่องปกติที่พบได้ในเด็กทารกเกือบทุกคน เนื่องจากหลังกินนมแล้ว ไม่ได้เช็ดทำความสะอาดในช่องปาก ดังนั้น แนะนำให้คุณแม่เอาผ้าอ้อมชุบน้ำต้มสุกสะอาดมาเช็ดบริเวณลิ้น เหงือก และช่องปากของลูกบ่อยๆ วันละ 2-3 รอบ อาการเหล่านี้ก็จะหายไปเอง แต่ถ้าเช็ดยังไงก็เช็ดไม่ออก ให้พาไปพบแพทย์เพราะอาจเป็นอาการของการติดเชื้อรา

20. มีติ่งเนื้อยื่นออกมาจากช่องคลอด มีเลือดออกทางช่องคลอด

การที่ลูกมีติ่งเนื้อยื่นออกมาจากช่องคลอดหรือมีเลือดออกทางช่องคลอด คล้ายเลือดประจำเดือน ถือเป็นเรื่องปกติที่พบได้ในเด็กทารก สาเหตุเกิดจากฮอร์โมนของคุณแม่ส่งผ่านรกมาสู่ลูก ซึ่งตับของทารกยังสลายฮอร์โมนได้ไม่ดี เลยทำให้มีฮอร์โมนตกค้างอยู่ในตัวของลูก ทำให้ช่องคลอดทารกเหมือนวัยสาว คือมีติ่งยื่นออกมา ซึ่งอาการเหล่านี้จะหายเองเมื่อลูกมีอายุประมาณ 1-2 เดือน สำคัญคือคุณแม่ต้องหมั่นเช็ดทำความสะอาด ใช้สำลีชุบน้ำเช็ดบริเวณที่มีเลือดออก เพื่อป้องกันการติดเชื้อ

บทความที่เกี่ยวข้อง

• Overfeeding ลูกอิ่มนมเกินไปใช่ว่าจะดี สังเกต 6 อาการบ่งชี้ว่าคุณแม่ให้ลูกกินนมเยอะเกินไปแล้ว
• สังเกต 7 อาการไม่น่าไว้วางใจในเด็กทารก บอกใบ้ให้คุณแม่รู้ว่า "หนูกำลังป่วยอยู่นะ!"