คุณแม่ตั้งครรภ์ 3 เดือน

มาถึงอายุช่วงอายุครรภ์ 3 เดือน คุณแม่บางคนอาจจะเริ่มแพ้ท้องน้อยลง หรือบางคนยังมีอาการแพ้ท้องอยู่ แต่อาการดีขึ้นมาก เพราะฮอร์โมนเริ่มปรับสภาพให้สมดุลมากขึ้นแล้ว อีกทั้งยังจะพบว่ารูปร่างของคุณแม่เริ่มขยายใหญ่มากขึ้น ไม่ว่าจะเป็นขนาดครรภ์ ขนาดหน้าอก รวมถึงพัฒนาการของทารกในครรภ์ที่เป็นตัวอ่อน และเริ่มมีอวัยวะที่สมบูรณ์ คุณแม่จึงต้องใส่ใจให้มากทั้งในเรื่องการดูแลตัวเอง และจับตาดูสัญญาณต่าง ๆ ของร่างกายที่เปลี่ยนแปลงไปในแต่ละเดือน

อาการและความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น

1.อ่อนไหวง่าย คุณแม่ยังคงมีอารมณ์แปรปรวน อ่อนไหวง่าย ด้วยเพราะฮอร์โมนที่เปลี่ยนไป ความรู้สึกต่างๆ ที่เกิดขึ้นกับความเปลี่ยนแปลงในร่างกาย และความกังวลใจต่าง ๆ แต่อารมณ์ที่แปรปรวน อ่อนไหวง่าย เศร้าง่ายของคุณแม่ช่วงนี้จะดีขึ้นเมื่อเข้าสู่การตั้งครรภ์ในเดือนที่ 4

2.ท้องผูก คุณแม่บางท่านอาจเริ่มมีอาการท้องผูก ถ่ายยาก เนื่องจากมดลูกเริ่มขยายตัวจนส่งผลกระทบต่อระบบทางเดินอาหาร คุณแม่จึงควรรับประทานอาหารที่มีกากใยให้มาก และดื่มน้ำมาก ๆ 

3.น้ำหนักตัวเพิ่ม ในช่วงนี้น้ำหนักตัวของคุณแม่จะเริ่มเพิ่มขึ้น ซึ่งน้ำหนักที่เพิ่มขึ้นมานี้ก็คือน้ำหนักของครรภ์และทารก แต่ทารกในช่วงนี้ยังมีขนาดที่เล็กมาก หนักราว ๆ 50 กรัม เท่านั้น ส่วนที่เพิ่มขึ้นมาก็จะเป็นน้ำหนักของน้ำคร่ำ และมดลูกที่ขยายตัวออก และรก รวมถึงปริมาณเลือดในร่างกายที่เพิ่มขึ้น นอกจากนี้แล้วจากการที่อาการแพ้ท้องเริ่มทุเลาจากช่วง 2 เดือนแรก ทำให้คุณแม่สามารถกินอาหารได้มากขึ้น น้ำหนักตัวจึงเริ่มเพิ่มขึ้น แต่จะเพิ่มขึ้นมาเล็กน้อย โดยขนาดร่างกายคุณแม่ขยายใหญ่มากขึ้น สังเกตได้จากบริเวณเต้านมทั้งสองข้าง ต้นแขน ต้นขา และสะโพก 

คุณแม่ตั้งครรภ์น้ำหนักเพิ่ม

healthywomen.org

ช่วงตั้งครรภ์ 1-3 เดือน ส่วนใหญ่แล้วน้ำหนักตัวของคุณแม่จะไม่ค่อยเพิ่มซักเท่าไหร่ หรือบางครั้งอาจลดลงด้วยซ้ำ เพราะช่วงตั้งครรภ์ 3 เดือนแรกนี้ ทารกในครรภ์มีขนาดเล็กมาก และอีกอย่างเป็นช่วงที่ร่างกายของคุณแม่มีการปรับตัว มีอาการแพ้ท้อง รับประทานอะไรก็ไม่ค่อยได้ อาเจียนบ่อย ๆ แม้ในช่วงเดือนที่ 3 ของการตั้งครรภ์ อาการแพ้ท้องจะดีขึ้น คุณแม่กินอาหารได้มากขึ้น ทำให้น้ำหนักของคุณแม่เพิ่มขึ้น แต่โดยเฉลี่ยจะไม่เกิน 2 กิโลกรัม 

4.ความดันเลือดต่ำลง ช่วงนี้ร่างกายของคุณแม่จะมีการเปลี่ยนแปลงที่ส่งผลมาจากฮอร์โมนที่ช่วยเตรียมความพร้อมในการดูแลครรภ์ หลอดเลือดจะมีการขยายตัวรองรับปริมาณเลือดที่ต้องไหลเวียนไปเลี้ยงส่วนต่าง ๆ มากขึ้น ในช่วงแรก ๆ ที่ยังไม่สมดุลก็อาจจะมีอาการความดันเลือดลดต่ำลงบ้าง รวมถึงอาจมีอาการบวมตามร่างกายได้เป็นบางครั้ง

วิธีการดูแลตัวเอง

Happy Mom.Life ได้แนะนำให้คุณแม่ฝากครรภ์ตั้งแต่เนิ่น ๆ ในเดือนแรกของการตั้งครรภ์ เพราะการฝากครรภ์นอกจากจะแสดงให้เห็นถึงความใส่ใจในการดูแลตัวเองแล้ว ยังมีประโยชน์อย่างมากในการที่คุณหมอจะช่วยตรวจและติดตามสุขภาพทั้งของคุณแม่และทารกในครรภ์อีกด้วย

1.ตรวจครรภ์ ในอายุครรภ์ 3 เดือนนี้คุณหมอจะทำการตรวจวินิจฉัยต่าง ๆ ได้แก่ การตรวจปัสสาวะ ตรวจน้ำตาลในปัสสาวะ และตรวจไข่ขาวในปัสสาวะเพื่อหาความผิดปกติของไตหรือภาวะครรภ์เป็นพิษ การตรวจความเข้มข้นของเลือด เพื่อตรวจว่ามีภาวะโลหิตจางหรือไม่ การอัลตราซาวด์เพื่อดูอายุครรภ์ที่แน่นอน การเต้นของหัวใจ และดูความผิดปกติของทารก รวมถึงการตรวจหาโรคอื่น ๆ ที่อาจถ่ายทอดจากแม่ไปสู่ลูก

2.ดูแลตัวเองไม่ให้ท้องผูก คุณแม่ควรจะเพิ่มปริมาณการดื่มน้ำให้ได้วันละ 8-10 แก้ว นอกจากน้ำเปล่าแล้วการดื่มน้ำผลไม้ก่อนนอน เช่น น้ำส้ม น้ำมะเขือเทศ น้ำแอปเปิ้ลหรือน้ำลูกพรุน จะช่วยเสริมในเรื่องระบบขับถ่ายได้เป็นอย่างดี

3.ออกกำลังกายหลังอาหาร คุณแม่ควรหาเวลาออกกำลังกาย สัปดาห์ละ 3 วัน วันละ 20-30 นาที โดยกีฬาที่เหมาะสมกับคุณแม่คือกีฬาที่ใช้แรงกระแทกน้อย เช่น โยคะ หรือเดินช้า ๆ ซึ่งการออกกำลังกายนอกจากจะทำให้ลำไส้ได้เคลื่อนไหวแล้ว ยังส่งผลให้ระบบการย่อยอาหารทำงานได้ดีมากยิ่งขึ้น และที่สำคัญช่วยลดอาการท้องผูกได้ดีอีกด้วย

4.รับประทานอาหารที่มีกากใย คุณแม่จะเกิดอาการหิวบ่อย ลองเปลี่ยนจากที่เคยทานมื้อใหญ่ 3 มื้อ มาเป็นทานมื้อย่อย 5-6 มื้อ โดยมื้อที่เพิ่มมาอาจเป็นอาหารว่างแต่มากด้วยคุณค่า เช่น ธัญพืชหรือผลไม้ เพราะนอกจากจะอุดมไปด้วยวิตามิน และเกลือแร่แล้ว ยังมีกากใยสูง จะช่วยในการขับถ่ายได้ดี ที่สำคัญเวลาเคี้ยวอาหาร ควรเคี้ยวให้ละเอียดและช้าลงกว่าเดิม เพื่อช่วยให้กระเพาะอาหารไม่ทำงานหนักจนเกินไป และช่วยลดปัญหาอาการแน่นท้อง

คุณแม่ตั้งครรภ์ควรรับประทานอาหารที่มีกากใย

Livestrong.com

โรคหรือภาวะแทรกซ้อนที่ต้องระวัง

1.ภาวะเครียด ความเครียด ความวิตกกังวลในการตั้งครรภ์ที่เกิดขึ้นจากการที่การตั้งครรภ์เป็นสิ่งใหม่ ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อน และคุณแม่ยังมีความรักความห่วงใยต่อทารกในครรภ์ คุณแม่อาจไม่เข้าใจในการเปลี่ยนแปลงบางอย่าง ซึ่งล้วนเป็นประสบการณ์ใหม่ เป็นสิ่งที่สามารถเกิดขึ้นได้เป็นธรรมดา แต่ความเครียดที่เกิดขึ้นหากมีมากเกินไปก็จะมีผลกระทบต่อสุขภาพของมารดาและทารกได้

มีรายงานการวิจัยที่รายงานระบุว่า ความเครียดมีผลให้เกิดภาวะแทรกซ้อนขณะตั้งครรภ์ เช่น ความดันโลหิตสูง คลอดก่อนกำหนด หรือทารกมีน้ำหนักน้อยเมื่อคลอด เป็นต้น การลดความเครียดนี้สามารถทำได้โดยปรึกษาคุณหมอเพื่อขอคำแนะนำต่าง ๆ การที่คุณแม่มีความรู้เกี่ยวกับการตั้งครรภ์มากขึ้นจะทำให้คุณแม่สามารถเตรียมรับ หรือเผชิญกับสิ่งที่เกิดขึ้นได้ดีกว่าและสามารถแก้ปัญหาได้ดีกว่า และความเครียดของคุณแม่ก็จะน้อยลง คุณแม่อาจพูดคุยถึงสิ่งที่วิตกกังวลกับคุณพ่อ หรือคุณยาย หรือเพื่อนที่มีประสบการณ์ในการตั้งครรภ์มาก่อนก็อาจช่วยให้คุณแม่รู้สึกดีขึ้นได้

2.แท้งบุตร เพราะการแท้งบุตรพบมากในการตั้งครรภ์เดือนที่ 3 ทารกที่แท้งในช่วงไตรมาสแรกมักมีสาเหตุมาจากความผิดปกติของโครโมโซมของทารก สาเหตุของการแท้งส่วนใหญ่เกิดจากความผิดปกติของโครโมโซมของ ทารกและการตั้งครรภ์ไข่ฝ่อ (Blighted ovum) คือ การท้องที่มีการฝังตัวของรกแต่ไม่เกิดตัวเด็ก ซึ่งเชื่อว่าเป็นการสุ่มเลือกของธรรมชาติ สิ่งมีชีวิตที่มีความผิดปกติหรืออ่อนแอก็จะตายไปความผิดปกติของฮอร์โมน พบว่ามารดาที่มีระดับฮอร์โมนเอสโตรเจนและโปรเจสเตอโรนต่ำ มีผลต่อคุณภาพของเยื่อบุโพรงมดลูกซึ่งเป็นที่อยู่ของตัวอ่อน และเป็นแหล่งอาหารสำหรับการเจริญเติบโต หากฮอร์โมนน้อย เยื่อบุโพรงมดลูกก็มีสภาพไม่เหมาะสมต่อการเจริญเติบโต ตัวอ่อนก็เจริญต่อไม่ได้ จะทำให้เกิดการแท้งขึ้น

ข้อควรปฏิบัติและข้อควรระวัง

1.ดูแลผิวพรรณ ป้องกันท้องลาย ในช่วงตั้งครรภ์เดือนที่ 3 นี้ หน้าท้องของคุณแม่กำลังจะเริ่มยืดตัวและขยายขนาดขึ้น และในเดือนต่อๆไป ผิวหนังหน้าท้องก็จะมีการขยายตัวเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว จึงอาจทำให้ผิวบริเวณหน้าท้อง ต้นขา ต้นแขน หรือสะโพกของคุณแม่แห้งและแตกลายได้ ดังนั้นจึงควรป้องกันผิวแห้งแตกลายตั้งแต่เนิ่น ๆ ด้วยการทาโลชั่นบำรุงผิวทุกวันเพื่อให้ผิวมีความชุ่มชื้นรองรับการยืดขยายได้ดี ปกป้องผิวจากความแห้งกร้านอันเป็นสาเหตุของการแตกลายในอนาคต

หน้าท้องคุณแม่ตั้งครรภ์ขยายอาจทำให้ท้องลายได้

mamairebenok.com

2.ได้เวลาเปลี่ยนเสื้อชั้นใน เมื่อคุณแม่ตั้งครรภ์ได้ 3 เดือน ระหว่างการตั้งครรภ์ฮอร์โมนเอสโทรเจนและโพรเจสเทอโรนจะเพิ่มขึ้น เต้านมคุณแม่จะขยายมีขนาดโตมากขึ้น ลานนมจะขยายมากขึ้น ต่อมผลิตน้ำนมจะขยายมากขึ้น คุณแม่จะเริ่มมีอาการเจ็บเต้านมได้ง่าย ช่วงนี้คุณแม่ควรจะเปลี่ยนเสื้อชั้นในที่ใช้สำหรับคุณแม่ตั้งครรภ์โดยเฉพาะ ที่สามารถรับน้ำหนักได้ดีกว่ายกทรงปกติทั่วไป

3. ได้เวลาใส่ชุดคลุมท้อง เดือนนี้สามารถสังเกตเห็นหน้าท้องที่นูนขึ้นมาของคุณแม่ได้ค่อนข้างชัดเจน ดังนั้นในช่วงนี้คุณแม่ตั้งครรภ์อาจจะเปลี่ยนมาใส่ชุดคลุมท้อง เพื่อความสบายตัวไม่อึดอัด พวกกางเกงยีนหรือกระโปรงตัวคับอาจจะต้องพับเก็บไปได้เลย เพื่อให้คุณแม่สบายตัวเคลื่อนไหวสะดวกไม่รู้สึกแน่นและอึดอัด หายใจลำบาก

4. ระวังเรื่องการใช้ยา การใช้ยาทุกชนิดควรปรึกษาแพทย์ก่อนทุกครั้ง คุณแม่ไม่ควรไปซื้อยามารับประทานเองโดยเด็ดขาด หากคุณแม่มีโรคประจำตัวใด ๆ ควรแจ้งให้คุณหมอทราบด้วย และหากไม่สามารถมาพบคุณหมอได้ในกรณีเจ็บป่วยที่ต้องรับการรักษาจากหมอท่านอื่น ควรบอกคุณหมอด้วยว่าคุณกำลังตั้งครรภ์

ในช่วงอายุครรภ์ 3 เดือน จะเริ่มเห็นความเปลี่ยนแปลงของทั้งคุณแม่และคุณลูกที่มีพัฒนาการและความเปลี่ยนแปลงไปพร้อม ๆ กัน ดังนั้นคุณแม่จึงต้องคุณแม่จึงต้องใส่ใจให้มากทั้งในเรื่องการดูแลตัวเอง และจับตาดูสัญญาณต่าง ๆ ของร่างกายเปลี่ยนแปลงไปอยู่ตลอดเวลา