หลายคนอาจจะเคยได้ยินข้อมูลเกี่ยวกับการจดทะเบียนรับรองบุตรกันมาบ้าง แต่อาจจะยังไม่แน่ใจว่ามีความสำคัญและส่งผลต่อลูกมากน้อยแค่ไหน วันนี้ Happy Mom.Life มีโอกาสได้คุยกับคุณ ศศิธร จันมา ทนายความผู้รู้ด้านกฎหมายซึ่งยินดีมาให้ข้อมูลดีๆ กับเราเกี่ยวกับการจดทะเบียนรับรองบุตรค่ะ การจดทะเบียนรับรองบุตรคืออะไร เกิดขึ้นในกรณีไหน และสำคัญอย่างไร ลองไปฟังคำตอบจากทนายความมืออาชีพกันได้เลยค่ะ

"หากคุณพ่อไม่ได้จดทะเบียนสมรส และไม่ได้จดทะเบียนรับรองบุตร สิทธิในตัวลูกจะเป็นของแม่แต่เพียงฝ่ายเดียว แต่เมื่อคุณพ่อจดทะเบียนรับรองบุตร ก็จะทำให้คุณพ่อมีสิทธิในตัวลูกร่วมกับแม่ และทำให้ลูกมีสิทธิที่จะเรียกค่าเลี้ยงดูจากคุณพ่อได้ รวมทั้งมีสิทธิในการรับมรดก"

Q : การจดทะเบียนรับรองบุตรสำคัญอย่างไร?

 การจดทะเบียนรับรองบุตร มักเกิดขึ้นในกรณีที่คุณพ่อคุณแม่มีลูกด้วยกันโดยไม่ได้จดทะเบียนสมรสกันตามกฎหมายโดยคุณพ่อสามารถจดทะเบียนรับรองบุตรได้ในภายหลังจากที่เด็กเกิดมา  และกฎหมายให้ถือว่าเด็กคนนั้นเป็นบุตรชอบด้วยกฎหมายของคุณพ่อตั้งแต่วันที่เด็กเกิด (ตามกฎหมายม.1547+ม.1557) 

หากคุณพ่อไม่ได้จดทะเบียนสมรส และไม่ได้จดทะเบียนรับรองบุตร สิทธิในตัวลูกจะเป็นของแม่แต่เพียงฝ่ายเดียว แต่เมื่อคุณพ่อจดทะเบียนรับรองบุตร ก็จะทำให้คุณพ่อมีสิทธิในตัวลูกร่วมกับแม่ และทำให้ลูกมีสิทธิที่จะเรียกค่าเลี้ยงดูจากคุณพ่อได้ รวมทั้งมีสิทธิในการรับมรดก เพราะเป็นผู้สืบสันดานในฐานะทายาทโดยธรรมลำดับที่ 1 (ตามกฎหมายม.1629) และมีสิทธิเรียกค่าสินไหมทดแทนจากผู้ทำละเมิดกรณีที่บิดาถึงแก่ความตายด้วยค่ะ

การจดทะเบียนรับรองบุตรทำให้พ่อมีสิทธิ์ในตัวลูก

Q : ผู้ที่จะจดทะเบียนรับรองบุตรได้ต้องอายุเท่าไร?

ผู้ที่จะจดทะเบียนรับรองบุตรได้ต้องบรรลุนิติภาวะตามกฎหมายคือมีอายุครบ 20 ปีบริบูรณ์ หรือบรรลุนิติภาวะโดยการสมรส คืออายุครบ 17 ปีบริบูรณ์เท่านั้นค่ะ

Q : แม่มีสิทธิคัดค้านไม่ให้พ่อจดทะเบียนรับรองบุตรได้หรือไม่?

กฎหมายม.1548 วางหลักไว้ว่า “บิดาจะจดทะเบียนเด็กเป็นบุตรชอบด้วยกฎหมายได้ต่อเมื่อได้รับความยินยอมของเด็กและมารดาเด็ก” ดังนั้นถ้าแม่ไม่ให้ความยินยอมหรือคัดค้านก็ย่อมทำได้ และหากคุณพ่อต้องการจดทะเบียนรับรองบุตร ทางเดียวที่คุณพ่อจะทำได้คือร้องขอศาลให้มีคำพิพากษาให้มีการจดทะเบียนรับรองบุตรเกิดขึ้น”

Q : การจดทะเบียนรับรองบุตรสามารถเปลี่ยนแปลงได้หรือไม่?

“หากมีการจดทะเบียนรับรองบุตรแล้วจะถอนไม่ได้ค่ะ (ตามกฎหมายม.1559) เว้นแต่ผู้มีส่วนได้เสียจะร้องต่อศาลว่า บุคคลที่จดทะเบียนไปแล้วนั้นไม่ใช่คุณพ่อของเด็กจริงๆ โดยต้องยื่นฟ้องภายในสามเดือนนับแต่วันที่รู้ว่ามีการจดทะเบียนนั้น และห้ามมิให้ฟ้องเมื่อพ้นสิบปีนับแต่วันจดทะเบียนไปแล้วค่ะ (ตามกฎหมายม.1554)”

จะเห็นได้ว่าการจดทะเบียนรับรองบุตรค่อนข้างมีความสำคัญ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเรื่องสิทธิในตัวลูก และสิทธิของลูกตามกฎหมาย ซึ่งหากคุณพ่อคุณแม่ท่านใดที่ไม่ได้จดทะเบียนสมรสและต้องการให้คุณพ่อไปยื่นจดทะเบียนรับรองบุตรก็สามารถทำได้โดย ให้คุณพ่อเป็นผู้ยื่นคำร้อง โดยเตรียมหลักฐานได้แก่

• สำเนาทะเบียนบ้านฉบับเจ้าบ้าน ของบิดา มารดา และ บุตร                                  
• บัตรประจำตัวประชาชน ของบิดา มารดา สูติบัตรของบุตร ไปแสดง
• พยานบุคคลจำนวน 2 คน

คุณพ่อสามารถไปยื่นขอจดทะเบียนได้ ณ สำนักทะเบียนอำเภอ กิ่งอำเภอหรือสำนักงานเขต แห่งใดก็ได้ โดยไม่ต้องเสียค่าธรรมเนียมค่ะ